Samoocena jest ważnym aspektem tego, jak siebie postrzegamy i jak nam się wydaje, że widzą nas inni. Niskie poczucie własnej wartości ma bardzo negatywny wpływ na asertywność, funkcjonowanie w społeczeństwie, a także z samym sobą. Jak można walczyć z niską samooceną? Podpowiadamy!
Czym jest niska samoocena?
Samoocena to opinia na temat samego siebie, a dotyczy przede wszystkim własnego wyglądu, osobowości oraz relacji z innymi osobami. Schorzenia takie jak depresja lub fobie społeczne mogą właśnie wynikać z niskiej samooceny, lub do niej doprowadzać. Przez niską samoocenę osobie brak pewności siebie, czuje się gorsza od innych, a także unika wielu przedsięwzięć w obawie o porażkę lub wystawieniu się na krytykę. Niska samoocena może doprowadzać do bardzo poważnych konsekwencji, nawet do tendencji samobójczych.
Dlaczego odczuwamy niską samoocenę?
Przyczyn niskiej samooceny często doszukuje się w dzieciństwie. Na niskie poczucie własnej wartości mogli wpłynąć wymagający lub krytyczni rodzice, których trudno było zadowolić. Rozwój w surowej rodzinie, która często stosowała kary, nie była zadowolona nawet z dobrych ocen w szkole bądź okazywała wobec dziecka przemoc fizyczną lub psychiczną, bardzo często powoduje negatywny odbiór siebie samego. Do niskiej samooceny może również doprowadzać środowisko szkolne, np., jeżeli osoba była wyśmiewana z powodu wyglądu, zachowania lub tego, jak radzi sobie w nauce. W dorosłym życiu przyczyną mogą być częste negatywne doświadczenia, odnoszenie porażek mimo ciężkiej pracy oraz ciągły, wysoki poziom stresu.
Jak objawia się niska samoocena?
Osoby z niskim poczuciem własnej wartości są bardzo wycofane, unikają kontaktów interpersonalnych, a jeżeli się w nie angażują, często odczuwają wstyd i poczucie winy, mając wrażenie, że robią coś nie tak lub czemuś zawiniły. Zwłaszcza w sytuacji konfliktowej, nawet jeśli nie są jej uczestnikiem, mogą się czuć w jakiś sposób za nią odpowiedzialne. Niska samoocena wiąże się również z wrażliwością na wszelką krytykę. Takie osoby czują się gorzej, słysząc negatywny komentarz, ale jednocześnie mogą go również traktować jako potwierdzenie tego, co już sami o sobie myślą. Są przekonane o tym, że ich działania skończą się porażką, boją się publicznych wystąpień, a także nie radzą sobie z presją społeczną. Osoby z niskim poczuciem własnej wartości wykazują perfekcjonistyczne cechy, mają wysokie oczekiwania wobec samych siebie, a o wiele niższe w tych samych kategoriach względem innych, często chcąc ich wyręczać. Często adaptują się do danego środowiska i są bardzo uległe wobec innych osób.
Jak można budować poczucie własnej wartości?
Osobom, które nie mają wysokiego poczucia wartości, zaleca się kontakt z psychologiem. Ponieważ niska samoocena bardzo często niesie za sobą inne problemy psychiczne, takie jak depresja, nerwica lub fobie społeczne, psychoterapia jest kluczowa w poprawie patrzenia na samego siebie. Leczenie niskiej samooceny to przede wszystkim zmiana sposobu myślenia, jednak osiągnięcie tego samemu jest bardzo trudne. Na https://receptomat.pl/ można umówić się na e-konsultacje lub uzyskać pomoc w znalezieniu odpowiedniego specjalisty w poradzeniu sobie z danym problemem. Na stronie można znaleźć wielu specjalistów w zakresie psychologii oraz psychiatrii, którzy pomogą w zmaganiu się z niską samooceną.
Zdj. główne: Damir Samatkulov/unsplash.com